کاهش قیمت ارز در روزهای اخیر بازار تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌ها را درباره آینده و تغییرات در حوزه قیمت ارز داغ کرده است.

شایعات و اخبار مختلف و گاه حتی تعجب‌آوری از دلایل کاهش قیمت ارز در ماه‌های اخیر – به‌خصوص از ابتدای امسال- مطرح می‌شود اما واقعیت این است که یک محور و دلیل اصلی درباره کاهش قیمت ارز وجود داشته است: « بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور».مساله‌ای که با همکاری بانک مرکزی، نهادهای امنیتی و فعالان عرصه اقتصادی صورت گرفت. اهمیت تاثیر این مقوله در کاهش قیمت ارز و آینده‌ای که برای این بازار متصور است در چند نکته قابل بررسی و جمع‌بندی است.١- بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور از جمله مواردی است که همواره بحث‌‎های بسیاری بر سر راه تحقق آن وجود داشته است. در سال گذشته پس از تجربه نوسانات ارزی که اتفاق افتاد، بانک مرکزی تصمیم به یک رویکرد مدیریتی با همکاری نهادها و فعالان خود گرفت؛ تمام صادرکنندگان را برای بازگشت ارز حاصل از صادرات خود بسیج کرد تا شرایط بازگشت درآمدهای ارزی کشور به چرخه اقتصادی را فراهم کند. بر اساس این هدف، بانک مرکزی برای این موضوع بسته سیاستی را تدارک دید.این بسته سیاستی با هدف «بازگشت ارز صادراتی» در سال ۹۷ چند بار اصلاح شد و در آخرین مورد آن، در روزهای پایانی سال ۹۷ در قالب بسته حمایت از واردات مواد اولیه بخش تولید آماده شد. بر اساس این سیاست‌ها، برخی از شرایط بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور تغییر کرد و تسهیل شد. این سهولت، خود سبب شد تا بازگشت ارز حاصل از صادرات رونق گیرد؛ به نحوی که بانک مرکزی سال گذشته گزارش کرد که یک‌سوم ارز صادراتی به کشور بازگشته و دو سوم آن هنوز بازنگشته است و در سال جاری نیز گزارش کرد که ۶۰ درصد از ارز حاصل از صادرات کشور تا پایان اردیبهشت سال جاری به کشور بازگشته است.قیمت ۱۱ هزار تومان قیمت بسیار بالایی برای واردات است و به‌طور طبیعی بر قیمت کالایی که قرار است در داخل به دست مشتری برسد تاثیر دارد؛ در نتیجه تمایل به خرید کالای خارجی بسیار کمتر است. تصور کنید مصرف‌کننده با دلار ۴ هزار تومانی کالایی را ۴۰۰ هزار تومان می‌خریده اما امروز باید همان کالا را سه برابر قبل بخرد، طبیعی است که تمایل به سمت مصرف اجناس خارجی کمتر شده، نیاز برای مصرف ارز کاهش یافته و گفته می‌شود از ابتدای امسال ۱۸ هزار میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته‎‌ایم.اگر این درآمد به گشور بازگردد ثبات نسبی و تعادلی باثبات‌تر در عرضه و تقاضا به وجود می‌آید و با مقدار ارزی که از صاردات غیرنفتی داریم به یک موازنه نسبی می‌رسیم. مجموع این شرایط می‌تواند باعث ثبات نسبی بازار ارز شود.

٢- در مجموع روند بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به کشور تا این لحظه موفق بوده است؛ اما به تداوم نیاز دارد. به دلیل اینکه این سامانه تازه آغاز به کار کرده است، نیازمند بررسی بیشتر است و با صاد رکنندگان نیز باید جلسات بیشتری برگزار شود تا مشکلات و ضعف‌های احتمالی برطرف شود.

احمد حاتمی یزد،