توسعه صنعتی
دنیای‌اقتصاد : ریل‌گذاری توسعه صنعتی در کدام مسیر موجب تعالی اقتصاد کشور خواهد شد؟ ایران به‌دلیل عواملی همچون فضای نامساعد کسب‌وکار و نیز ناتوانی در تبدیل مزیتهای نسبی به رقابتی، دچار آسیبهایی از جمله نرخ منفی رشد بخش صنعت در دهه۹۰ شده است. به همین دلیل اقتصاد ایران نیازمند بازنویسی معادله توسعه است. یک پژوهش نشان می‌دهد گزینش رشتههای صادراتی اولویتدار، تدوین بستههای هوشمند در حمایت و تقویت صادرات، اصلاح ساختار بنگاهی صنایع و آمادهسازی صنایع کشور برای انقلاب صنعتی چهارم از جمله اقدامات مهم به منظور حرکت در مسیر توسعه است.
یکی از مواردی که همواره در اسناد بالادستی و سیاست‌های کلی کشور موکدا به چشم می‌خورد، موضوع رشد اقتصادی و بهبود شرایط اشتغال است که به طور مشخص می‌تواند از مسیر صنعتی شدن کشور با محوریت بهبود درجات ارزش افزوده، توسعه صادرات، بهبود بهره‌وری و اشتغال‌زایی دنبال شود. ایران به دلیل عواملی همچون فضای نامساعد کسب‌وکار و نیز ناتوانی در تبدیل مزیتهای نسبی به رقابتی، دچار آسیبهایی از جمله نرخ منفی رشد بخش صنعت در دهه ۹۰ شده است. فارغ از متغیرهای برون‌‌‌زا همچون تحریم، اقتصاد ایران نیازمند بازنویسی معادله توسعه و اصلاحاتی است که به صورت درون‌‌‌زا بر این معادله تاثیر می‌‌‌گذارد. از جمله این اصلاحات می‌‌‌توان به گزینش رشتههای صادراتی اولویتدار، تدوین بستههای هوشمند در حمایت و تقویت صادرات، اصلاح ساختار بنگاهی صنایع و آمادهسازی صنایع کشور برای انقلاب صنعتی چهارم اشاره کرد. اگر نوآوری را اصلی‌ترین عامل رقابتی و بهره‌‌‌ور شدن بنگاه‌‌‌ها بدانیم، هرگونه سیاستگذاری در جهت توسعه نوآوری در بنگاه موجب افزایش رقابت‌‌‌پذیری در بازارها خواهد بود. اما نگاهی به شرایط توسعه صنعتی کشور طی چند دهه گذشته نشان می‌دهد که اتکای تولیدات صنعتی بر صنایع منبع‌محور بوده و انرژی ارزان محور کلیدی توسعه آنها بوده است. این صنایع در حال حاضر شاکله اصلی ارزش افزوده کشور را با سهم بیش از ۷۰درصد به خود اختصاص داده‌اند. از این رو این سوال مورد توجه قرار می‌گیرد که آیا قرار است روند توسعه صنعتی کشور برهمین اساس ادامه پیدا کند یا اینکه لازم است صنایعی با ویژگی‌های ممتاز در خلق ارزش افزوده، توسعه صادرات غیر‌متکی بر منابع، ایجاد اشتغال و… توسعه یابند. در این صورت نظام سیاستگذاری کشور تا چه میزان آمادگی ریل‌گذاری این مسیر را دارد؟